Bliep bliep, hear the sound of da police!

De verkeersgegevens van het splinternieuwe maar vooralsnog krakkemikkige C2000 communicatiesysteem van de pliesie, brandweer, marechaussee en ambulance zijn af te vangen. Met een scanner, een laptop en speciale software is het mogelijk om nauwkeurige logfiles samen te stellen van de communicatie van overheidsdiensten. Afhankelijk van de gebruikte antennes is het mogelijk om in een straal van 500 meter tot 1,5 kilometer de bewegingen en de locatie van opsporings- en reddingsdiensten uit te peilen. Criminelen en terroristen kunnen zo uitvogelen of ze gevolgd worden of dat er politiehelikopters in de lucht hangen, undercover agenten die gebruik maken van hun verborgen C2000 mobilofoon zijn met een fluitje van een cent uit een drukke winkelstraat te vissen. Dankzij het 'veilige en betrouwbare' communicatiesysteem dat nu landelijk wordt ingevoerd is de pliesie op een geheel nieuwe manier te traceren. Onder zendamateurs en scannerluisteraars is een nieuwe tak van sport aan het ontstaan: afvangen van 'verkeersgegevens'. Sinds kort is er op internet programmatuur te vinden waarmee dit allemaal een stuk eenvoudiger geworden is. Voor zo'n 2400 euro worden er tevens C2000-detectieapparaten te koop aangeboden. Ook het P2000 meldkamersysteem, een soort tekstberichtenservice voor de brandweer en ambulance is inmiddels live op internet te volgen: "...Behoorlijke Gaslucht Venserkade 2, Uitrukken..."

Op de website tetrascanner.com, eigendom van een zeer handige electronicus, is een schat aan informatie te vinden over Tetra, de nieuwe digitale communicatiestandaard van hulpdiensten. Wat de standaard GSM voor mobiele telefonie is, is Tetra voor hulpdiensten. In Nederland heeft het systeem de naam C2000, de 'groepssms' heeft de naam P2000.

De maker van de website is vooralsnog niet bereikbaar, maar afgaande op de zeer gedetailleerde informatie, de manier waarop zendamateurs in fora spreken over de bewuste site en de hoeveelheid -correcte- informatie over C2000 neemt GeenStijl deze site gewoon serieus.

Een woordvoerder van de politievakbond ANPV was niet bekend met de apparatuur en de software, maar keek er niet van op dat dergelijke apparatuur nu het daglicht ziet: "alles wat via de ether gaat is ook af te luisteren, je kon er op wachten. Maar ik ben in ieder geval blij dat de spraak zelf niet gekraakt is. In principe kan je inderdaad de politie uitpeilen, maar je weet niet wat je peilt.", zo stelt hij, "Als je een verhoogde activiteit waarneemt, kan het ook gaan om een voetbalwedstrijd." Dat de politie zijn komst al kilometers vantevoren aankondigt en een crimineel een tactisch voordeel geeft, lijkt de ANPV iets minder van belang te vinden: "We zijn op dit moment vooral bezig met de veiligheid van de man of vrouw in de straat, C2000 zit nog vol 'black-spots', het systeem is sowieso nog lang niet op orde." De vakbond was niet op de hoogte van de openbaarheid van het berichtjessysteem P2000, dat nu voornamelijk door de brandweer gebruikt wordt.

Uitvoerenden van C2000-projecten in Amsterdam en Limburg hebben een spreekverbod en verwijzen door naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken, waar alleen de voicemail nu nog lijkt te werken. Maar op de werkvloer bij de politie, is nog niemand op de hoogte van het bestaan van de peilapparatuur.

Hoe is C2000 te peilen

C2000 is een digitaal communicatienetwerk. De spraak is versleuteld dus het is niet langer mogelijk om met een scanner naar de gesprekken zelf te luisteren, slechts ruis en bliepjes vullen de ether. Maar sinds kort is het wel mogelijk om met het programma 'Tetra Mobile Stations Detector' vrij nauwkeurig de verkeersgegevens te loggen. Het enige wat nodig is, is een scanner van het type ICOM R10 en een laptop. Door gebruik te maken van peilantennes is vervolgens ook de richting van de politiewagen te ontdekken. De software logt de signaalsterkte, de tijd, en de onderlinge verhouding tussen de communicatie. Een kundige (zend)amateur die we spraken voorspelt zelfs dat het dankzij het gebruik van meerdere scanners, zelfs mogelijk is om de precieze coordinaten van rijdende politieautos te ontvangen en 'real-time' indruk te krijgen van de snelheid. Deze techniek heet driehoeksmeeting, en wordt door GSM-providers en justitie al jaren gebruikt om mobieltjes op te sporen. Sommige mobiele C2000-apparatuur is daarnaast uitgerust met een GPS ontvanger dus het apparaatje geeft op vaste tijdstippen een 'lokroep'.

Technisch: de driehoeksmetingen

C2000 is een stuk nauwkeuriger dan het huidige analoge netwerk. De digitale communicatie tussen de C2000 apparatuur verloopt via een tot op de milliseconde nauwkeurig te volgen patroon: de structuur van een bepaald type gesprek is altijd hetzelfde. Kortom, alles is af te luisteren en op te vangen, behalve de gesprekken zelf.

Luistervinken dromen ondertussen al van de nieuwe mogelijkheden die C2000 biedt: Met de juiste software is het binnenkort mogelijk om luisterstations via wifi of internet met elkaar te verbinden zodat men driehoeksmetingen kan verrichten. Kortom: een inbreker of terrorist dondert twee PDA's met (sterke)wifi en scanner in de bosjes, op de derde kan hij de verrichtingen van de politie in zijn nabije omgeving gade slaan. De 'resolutie' is op deze manier vrijwel gelijk aan die van GPS, zo verwacht een luisteramateur die zich heeft toegelegd op C2000. Horden aan luister- en zendamateurs staan nu al te trappelen om met C2000 aan de slag te gaan. Hobbyisten zetten nu bijvoorbeeld al de locaties van zendmasten op internet en wisselen frequenties uit.


Aangezien alleen hulp- en opsporingsdiensten op de C2000 frequenties communiceren heeft dit voor boeven en terroristen hetzelfde effect als zou de politie met een fanfarekorps hun komst aan te kondigen. Dankzij de scanner/software combinatie en de precieze timing van C2000 zijn veel meer verkeersgegevens te bemachtigen dan mogelijk was met het oude analoge systeem.


Het nieuwe motto voor de politie: "Je ziet me wel, je hoort me wel, maar je verstaat me lekker niet!"